Nguyên nhân và các dấu hiệu nhận biết viêm đại tràng
Viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan toả ở niêm mạc đại tràng với nhiều mức độ khác nhau. Trường hợp nhẹ có xuất hiện các vết viêm gây đau đớn. Giai đoạn nặng có thể xuất hiện các ổ loét, xuất huyết, thậm chí hình thành những ổ áp xe ở đại tràng. Viêm đại tràng kéo dài dai dẳng, khó điều trị dứt điểm và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sinh hoạt của người bệnh.
Nguyên nhân gây viêm đại tràng:
Nguyên nhân gây bệnh viêm đại tràng chủ yếu là do nhiễm khuẩn đường tiêu hóa khi sử dụng các loại thực phẩm hoặc đồ uống không đảm bảo vệ sinh, lạm dụng thuốc tây…
Nhiễm khuẩn đường ruột:
Đường ruột bị nhiễm khuẩn do ăn phải thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, thức ăn chưa được nấu chín hay do nguồn nước uống bị ô nhiễm. Các loại vi khuẩn (E. coli, Salmonella, Shigella), virus Rota, lỵ amip, sán và một số loại nấm xâm nhập vào cơ thể, giải phóng độc tố gây viêm nhiễm, tổn thương niêm mạc đại tràng.
Tình trạng táo bón kéo dài
Táo bón kéo dài kèm theo các hiện tượng như đi ngoài ra máu, bụng đau âm ỉ là yếu tố tác động khiến bạn mắc bệnh viêm đại tràng cấp tính.
Một số bệnh lý về đường ruột
Các bệnh lý như: thiếu máu cục bộ đại tràng, viêm ruột… cũng có thể là nguyên nhân gây viêm đại tràng.
Tác dụng phụ của thuốc tây
Việc lạm dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài có thể tiêu diệt các vi khuẩn có lợi, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường tiêu hóa. Lúc này, hại khuẩn phát triển mạnh gây tổn thương đại tràng. Đặc biệt, nếu sử dụng kháng sinh dài ngày ở trẻ em và người già thì có thể khiến vi khuẩn nhờn thuốc, kháng kháng sinh, chức năng đại tràng ngày càng yếu đi và dễ bị viêm nhiễm.
Thuốc tây
Nhiễm độc:
Viêm đại tràng cấp cũng có thể xuất hiện khi người bệnh bị nhiễm độc asen, chì, thủy ngân, thuốc diệt cỏ…
Tâm lý căng thẳng
Những người thường xuyên chịu áp lực công việc, lo lắng, stress kéo dài, ăn uống thất thường… có nguy cơ mắc viêm đại tràng cao.
Bệnh Crohn
Bệnh Crohn có tính chất khu trú tổn thương trên từng đoạn, từng vùng của đại tràng. Bệnh thường diễn biến chậm và để lại biến chứng nguy hiểm như: tắc ruột, thủng ruột, xuất huyết tiêu hóa…
Bệnh lao
Một số trường hợp bị bệnh lao phổi, lao thực quản… có nguy cơ mắc viêm đại tràng cao hơn những người khác. Các vi khuẩn lao đi vào đường ruột sẽ gây viêm nhiễm. Nếu không điều trị kịp thời thì có thể gây tắc ruột và trở thành mạn tính rất khó điều trị triệt để.
Triệu chứng của viêm đại tràng:
Viêm đại tràng chia thành 2 thể: cấp tính và mạn tính, mỗi thể có những triệu chứng riêng biệt.
Viêm đại tràng cấp tính:
– Đau bụng: Đây là một trong những biểu hiện viêm đại tràng cấp tính đặc trưng nhất. Cơn đau có thể quặn thắt bụng dưới hoặc đau dọc theo khung đại tràng, có khi gây cứng bụng, đầy hơi, căng tức bụng…
– Tiêu chảy: Người bị viêm đại tràng cấp thường xuyên đi cầu nhiều lần trong ngày, thậm chí cả chục lần. Phân nát hoặc toàn nước, có thể lẫn máu. Đi xong không cảm thấy thoải mái mà vẫn muốn đi tiếp. Triệu chứng này càng rõ ràng sau khi người bệnh ăn đồ lạ, đồ sống, tái; thực phẩm cay, nóng, hải sản…
– Chán ăn: Người bệnh luôn trong tình trạng mệt mỏi, ăn không ngon miệng, trí nhớ suy giảm, không muốn làm việc cũng như vui chơi, đôi khi còn sốt nhẹ.
Ngoài những dấu hiệu viêm đại tràng cấp tính nêu trên, tùy thuộc vào nguyên nhân mà người bệnh có thể xuất hiện thêm các triệu chứng đặc trưng khác. Cụ thể:
– Viêm đại tràng do lỵ amip: Đau quặn từng cơn dọc theo khung đại tràng, nhất là vùng đại tràng sigma. Cảm giác mót rặn phải đi đại tiện ngay nhưng đi rất ít, phân lẫn với chất nhầy, mủ, máu thẫm.
Tiêu chảy do lỵ amip
– Viêm đại tràng cấp do lỵ Shigella: Có thể đi ngoài phân lỏng, đau rát hậu môn. Trường hợp nặng có các biểu hiện đau quặn bụng, đi ngoài ra máu và một số dấu hiệu nhiễm trùng như: sốt cao, mệt mỏi, hốc hác, rối loạn nước, điện giải.
Viêm đại tràng cấp tính rất dễ tái phát, nếu không điều trị dứt điểm thì bệnh sẽ trở thành mạn tính, nguy hiểm hơn là gây trụy tim, áp xe gan. Do đó, khi xuất hiện những triệu chứng nêu trên, bạn nên đến ngay phòng khám chuyên khoa, thực hiện các xét nghiệm để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Từ đó, có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả.
Viêm đại tràng mạn tính:
Đau bụng kéo dài: Người bệnh thường bị đau dọc theo khung đại tràng và hai hố chậu. Có thể đau quặn nhiều lần hoặc âm ỉ, cảm giác dễ chịu sau khi đi tiêu.
Đại tiện bất thường: Người viêm đại tràng mạn tính thường đi ngoài nhiều lần (4 – 5 lần/ngày, thậm chí nhiều hơn), có thể táo bón hoặc tiêu chảy. Phân rất đa dạng: lỏng nát, không thành khuôn, có mùi hôi tanh và kèm chất nhầy, máu. Có những bệnh nhân vừa bị táo bón xen kẽ với tiêu chảy, cảm giác không thoải mái sau khi đi đại tiện.
Cơ thể suy nhược, mệt mỏi: Viêm đại tràng mạn tính ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng nên người bệnh có biểu hiện mệt mỏi, chán ăn, người gầy sút, hốc hác, hay cáu gắt…
Khi thực hiện xét nghiệm phân sẽ tìm thấy hồng cầu, tế bào biểu mô ruột, ký sinh trùng, nấm, lỵ amip… Khi nội soi đại trực tràng thường thấy các vết viêm loét được phủ lớp nhầy trắng, ổ áp xe nhỏ, vết sẹo xen kẽ các tổn thương đang hoạt động ở thành niêm mạc.
Điều trị viêm đại tràng hiệu quả:
Nguyên tắc chung trong điều trị bệnh viêm đại tràng là sử dụng thuốc tây để giảm triệu chứng kết hợp với duy trì một chế độ sinh hoạt khoa học. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và biểu hiện viêm đại tràng mà bác sĩ sẽ chỉ định thuốc phù hợp. Một số loại thuốc chữa viêm đại tràng thường được sử dụng như:
Nhóm giảm đau, chống viêm, chống co thắt, điều hòa nhu động ruột
Các loại thuốc diệt khuẩn, nấm, ký sinh trùng đường ruột
Nhóm cầm tiêu chảy, chống loạn khuẩn
Nhóm thuốc giảm đầy bụng, chướng hơi…
Các loại thuốc này có tác dụng giảm đau, tiêu diệt vi khuẩn, kí sinh trùng; làm lành tổn thương niêm mạc đại tràng, giảm các triệu chứng bệnh nhanh chóng. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc hoặc uống sai liều lượng có thể gây tác dụng phụ nguy hiểm đối với cơ thể như: suy giảm chức năng gan thận, tổn thương dạ dày, tăng men gan, tăng huyết áp… Do đó, người bệnh không tùy tiện dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ và cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị.
Các bài thuốc nam:
Việc điều trị viêm đại tràng cấp tính bằng các bài thuốc dân gian cũng đem lại hiệu quả khá tốt. Ưu điểm của phương pháp này so với tân dược là sử dụng nguyên liệu lành tính, chi phí điều trị thấp và người bệnh hoàn toàn có thể thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, các bài thuốc này lại tốn công chuẩn bị và chỉ nên áp dụng khi bệnh ở giai đoạn đầu, các triệu chứng chưa quá nghiêm trọng.
Bài thuốc từ lá mơ lông:
Nghiên cứu khoa học cho thấy trong lá mơ lông chứa nhiều: protein, beta caroten và vitamin C… Các chất này có tác dụng sát khuẩn đường ruột, tiêu viêm và chống co thắt đại tràng, giúp làm giảm nhanh một số triệu chứng: đau bụng, đầy hơi, ăn không tiêu, đi ngoài nhiều lần… Do đó, lá mơ lông được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc dân gian điều trị rối loạn tiêu hóa, viêm đại tràng.
Lá mơ lông chữa đau đại tràng
Thực hiện: Chuẩn bị 100g lá mơ lông, rửa sạch và đem thái nhỏ. Sau đó, trộn chung với 10g gừng tươi băm nhỏ và 2 lòng đỏ trứng gà. Cho hỗn hợp trên vào chảo, lót một lớp lá chuối tươi, chiên chín và ăn khi còn nóng. Lưu ý khi chiên không cho dầu mỡ. Thực hiện kiên trì trong 2 tuần, các dấu hiệu viêm đại tràng sẽ thuyên giảm nhanh chóng.
Bài thuốc từ nghệ và mật ong
Chuẩn bị 2 thìa cà phê bột nghệ trộn với 1 thìa cà phê mật ong, ngày ăn 1 lần. Ngoài ra, bạn cũng có thể trộn bột nghệ với mật ong, sau đó, nặn thành từng viên nhỏ bằng đầu ngón tay, bảo quản trong lọ thủy tinh ở ngăn mát tủ lạnh, mỗi ngày ăn khoảng 5 viên.
Nghệ và mật ong
Mật ong và nghệ có tác dụng kháng khuẩn, kích thích tiêu hóa, làm lành vết loét ở niêm mạc đại tràng rất tốt.
Bài thuốc từ mè đen
Mè đen là một loại hạt có tác dụng nhuận tràng, hỗ trợ tiêu hóa rất hiệu quả. Trong khi đó, mật ong có tính kháng viêm tự nhiên, phục hồi tổn thương, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Sự kết hợp của hai thực phẩm này có tác dụng rất tốt trong việc đẩy lùi triệu chứng của bệnh viêm đại tràng.
Mè đen
Lấy 100g mè đen đem sao thơm. Mỗi ngày, sử dụng 1 thìa mè đen và 1/4 thìa mật ong cho vào miệng, nhai đều và nuốt. Ngày thực hiện 2 lần vào buổi sáng và tối trước bữa ăn.
Để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh cũng có thể kết hợp cách chữa viêm đại tràng tại nhà bằng thuốc nam với sử dụng thuốc tây để giảm triệu chứng và tránh sự lệ thuộc vào thuốc.
(Thông tin tham khảo từ sức khỏe đời sống)